داربست از جمله تجهیزات پرکاربردی است که در بسیاری از پروژههای ساخت و ساز مورد استفاده قرار میگیرد. در اغلب این پروژهها با توجه به افزایش ارتفاع سازه، میزان دسترسی کارگران کاهش یافته و نیاز به استفاده از داربست خواهد بود. فاصله بین لوله های داربست مهمترین نکته ای است که در زمان نصب آنها باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی فاصله استاندارد بین لوله های داربست، به تشریح دستورالعملهای ایمنی این درباره نیز بپردازیم.
بررسی فاصله بین لوله های داربست در زمان نصب آن
برای داشتن داربستی مستحکم و مقاوم توجه به فواصل میان لولهها بسیار اهمیت داشته و بخشی از استانداردهای اجرای داربست نیز محسوب میشود. فاصله مطمئن میان لولههای عمودی بین 1.7 الی 2 متر میباشد. فواصل میان سایر لولهها نیز نباید بیشتر از سه متر باشد. در صورت عدم رعایت فواصل فوق ممکن است داربست آسیبدیده و حتی فرو بپاشد.
در زمان عملیات داربست بندی علاوه بر توجه به فاصله بین لوله های داربست، رعایت فاصله ایمن میان لوله و دیوار نیز بسیار مهم است. به طور کلی عدم رعایت فاصله استاندارد بین لوله ها باعث میشود داربستها تحت فشار مضاعف قرارگرفته و در نهایت منجر به فروپاشی یا سقوط آنها گردد. این امر ضمن صدمه به ساختمان خطرات بسیاری را برای کارگران و عابرین پیاده نیز به دنبال خواهد داشت.
بررسی انواع داربست
با توجه به تنوع در سازههای عمرانی از داربستهای مختلفی نیز استفاده میشود که هر یک خصوصیات و مزایای خاص خود را دارند. دستهبندی انواع داربست با توجه به نوع اتصالات و کارکردی که دارند صورت میگیرد. متداولترین انواع داربست عبارتند از:
- داربست پایهدار: از متداولترین داربستهای فلزی است که اغلب دارای سه پایه است. نصب این داربست بسیار سریع انجامشده، اما برای استفاده از آن نیاز به نردبان خواهد بود.
- داربست چکشی: نصب و همچنین جداسازی این نوع داربست به وسیله ضربات چکش انجامشده و نیازی به پیچ و مهره ندارد. داربستهای چکشی با برخورداری از مهارهای افقی و پایههای عمودی دارای استحکام فوقالعادهای هستند.
- داربست مثلثی : این نوع داربست مثلثی شکل بوده و در ابعاد مختلفی از جمله 100 در 120 و همچنین 75 در 120 تولید و ساخته میشود. نحوه اتصال داربست مثلثی به صورت نر و ماده انجامگرفته و اغلب جهت زیرسازی پلها کاربرد دارد.
- داربست معلق: برای استفاده از این داربستها نیاز به زنجیرهای مستحکمی است که آن را در هوا نگه دارد. حرکت داربست میتواند به صورت ماشینی یا دستی انجام گیرد. از داربست معلق اغلب در ساختمانهای بسیار مرتفع مانند برجها استفاده میشود.
هر یک از داربستهای فوق از نظر اتصالات با یکدیگر متفاوت هستند که بر این اساس فاصله بین لوله های داربست ها نیز با توجه به نوع آنها با تغییراتی همراه خواهد بود.
دستورالعملهای مهم برای استفاده از داربست
- سایز استاندارد برای قطر خارجی لوله داربست باید در حدود 48.3 میلیمتر و ضخامت اسمی آن 4 میلیمتر باشد.
- برای نصب داربست استفاده از لولههای خم کاری شده با حرارت یا برش داده مجاز نخواهد بود.
- فاصله استاندارد جهت عرض سکو بایستی در حدود 70 الی 160 سانتیمتر باشد.
- بر اساس نوع کاربرد فواصل افقی و عمودی با تغییراتی همراه خواهد بود.
- بر اساس ضخامت تختهها بایستی فاصله بین لولههای زیر تخته را تعیین کرد.
- در زمان استفاده از داربست به کارگیری نردبانهای ایمن ضرورت دارد. طول نردبان بایستی یک متر بیشتر از ارتفاع موردنظر باشد و مطمئنترین زاویه نردبان تا داربست نیز بین 65 الی 75 درجه است.
- ابعاد سکوی کار نیز از مهمترین موارد در ایمنی داربست به شمار میآید. طول و عرض سکوها بایستی استاندارد بوده و فضای کافی را برای رفت و آمد کارگران تامین کند. به طور معمول فضای استاندارد برای سکوها در حدود 60 الی 80 سانتیمتر است.
سایر نکات در خصوص ایمنی داربستها
نکات دیگری نیز در خصوص ایمنی داربستها وجود دارد که با رعایت آنها میتوان امنیت محیط کار را افزایش داد.
- در زمان بالا رفتن از داربست به هیچ عنوان نباید از کفشهای غیر استاندارد و لغزنده استفاده کرد چرا که این امر خطر سقوط را افزایش میدهد.
- تختههای سکو بایستی با استفاده از طناب یا تسمه به صورت محکم و ایمن متصل شوند تا در زمان کار ثابت و بیحرکت باشند.
- از حمل بار بیش از حد مجاز بر بالای داربست خودداری شود.
سخن پایانی
توجه به ایمنی و رعایت استانداردهای لازم در زمان انجام کارهای ساختمانی میتواند از وقوع خطرات مالی و جانی بسیاری جلوگیری کند. رعایت استانداردها در خصوص فاصله بین لوله های داربست یکی از این موارد است که در این مقاله توضیحاتی در خصوص آن ارائه شد. بر همین اساس ضمن خرید لولههای داربست با کیفیت و مرغوب حتماً به استانداردها و رعایت نکات ایمنی کار نیز توجه نمایید.