مشخصات فنی و جدول لوله های استنلس استیل + ابعاد

مشخصات فنی لوله های استیل تا حد زیادی تعیین کننده قیمت این لوله ها است؛ البته نوسانات نرخ ارز سبب شده تعیین قیمت ثابتی برای این لوله ها امکان پذیر نباشد. لوله های استیل بر اساس استانداردهای مختلفی در انواع گوناگون ساخته می شوند که کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله به بررسی جدول ابعاد لوله های استیل و استاندارد لوله های استنلس استیل می پردازیم.

چه فولادهایی در ساخت لوله استیل به کار می رود؟

به طور کلی فولاد یا استیل از آهن و کربن و درصد کمی از عناصری نظیر نیکل، کروم، آلومنیوم ساخته می شود. طبق جدول استاندارد لوله های استنلس استیل مقدار کربنی که در فولادها به کار می رود بین 1/0 تا 5/1 درصد متغییر است و لوله استیل ساخته شده با فولاد کم کربن بیشترین کاربرد را دارد. در ادامه با سه نوع فولاد به کار رفته در تولید لوله استیل می پردازیم.

1.مشخصات فنی لوله های استیل یا فولاد کربنی

این نوع فولاد با نسبت کربن اضافه‌شده به آهن تولید‌شده و بدون کربن، فولادی ضعیف است. قیمت فولاد کربنی به دلیل درصد پایین عناصر آلیاژی اضافه‌شده به آن ارزان بوده ولی استحکام، شکل پذیری و کارپذیری بالایی دارد. تقریبا فولاد کربنی 90 درصد کل فولاد را تشکیل می دهد؛ البته در برابر تنش های وارده، فشارهای بالا و شرایط بارگذاری شدید مقاومت کمی دارد.

با توجه به مشخصات فنی لوله های استیل فولاد کربنی می توان از آن ها در خطوط انتقال گاز، آب و نفت و کشتی ها، خودروها و سایر ابزارها استفاده کرد. این لوله ها در گریدهای  A500, A53, A106, A252 به شکل لوله استیل بدون درز و جوشکاری‌شده تولید می شود و تحت بار، خم نشده و نمی شکند.

2.فولاد یا لوله استیل آلیاژی

در این نوع فولاد درصد بیشتری از عناصر آلیاژی مثل نیکل، کروم، منگنز و مس استفاده شده است که باعث افزایش استحکام، مقاومت فولاد در مقابل فشار و تنش و بهبود جوش پذیری و شکل پذیری آن می شوند. با توجه به نوع کاربرد لوله استیل در هر صنعتی ترکیب خاصی از این عناصر استفاده می شود. براساس جدول ابعاد لوله های استیل از نوع آلیاژی در اندازه های حدودا 1/8in تا 20in تولید شده‌اند که در جاهایی مثل پالایشگاه های نفتی، پتروشیمی ها و تولیدات مواد شیمیایی، کارخانه های قند کاربرد دارد. فولاد آلیاژی به کاررفته در لوله های استیل به دلیل داشتن تافنس خوب می توانند در خطوط انتقال نفت و گاز و ژنراتورهای قدرت و در لوله کشی های صنعتی یا پایپینگ استفاده شوند.

3.فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل

طبق استاندارد لوله های استنلس استیل این فولاد خاصیت ضد زنگ داشته و محتوای 10 تا 20% کروم است؛ به همین دلیل از خوردگی جلوگیری می کند. منگنز، سیلیسوم، نیکل مولیبدن از جمله آلیاژهای دیگری هستند که فولاد ضد زنگ استفاده‌شده و باعث افزایش مقاومت به خوردگی می شود. علاوه بر این طبق جدول ابعاد لوله های استیل،  این لوله ها که از جنس استنلس استیل هستند ابعادی بین 1/2in تا 36 in دارند و به صورت انواع لوله استنلس استیل مثل  304/ 304L  و 316/ 316L به بازار عرضه می شوند. از کاربردهای این فولدد ضد زنگ می توان به انرژی کشتی ها، قطب ها، عملیات آبرسانی، کاربردهای گاز، نفت و دارویی اشاره کرد که در این فعالیت ها نیاز به مقاومت بالا به خوردگی و استحکام بالا است.

جدول ابعاد لوله های استیل و وزن آن ها

در جدول ابعاد لوله های استیل و وزن آن ها اصطلاحات مختلفی آورده شده که در ادامه توضیحاتی در مورد هر یک ارائه شده و جداول مر بوط به ابعاد لوله ها آورده می شود.

1.اندازه اسمی لوله های استیل

برای مشخص کردن ابعاد لوله های استیل از اصطلاح اندازه اسمی لوله (Nominal Pipe Size) استفاده می شود که این استاندارد مربوط به آمریکای شمالی است. از جنبه مشخصات فنی لوله های استیل، استاندارد NPS یک استاندارد غیر ابعادی بوده و بیشتر اندازه قطر لوله را مشخص می کند. با توجه به این موضوع از استاندارد NPS 14 به بالا مقادیر NPS با قطر بیرونی لوله مطابقت داده می شود. این استاندارد به طور کلی برای جنس های مختلف لوله های استیل به کار می رود. با مشخص شدن اندازه اسمی لوله نیاز به برنامه (Schedule) و ماده مورد نظر است. در خارج از آمریکای شمالی شناسایی لوله ها با قطر بیرونی (DN) صورت می گیرد که تقریبا معادل با قطر بیرونی لوله در واحد میلی متر بوده و مقداری بدون واحد و بُعد است.