برای شناخت بیشتر محصولات و مقاطع فولادی باید از مشخصات فنی لوله های استیل مثل وزن و ابعاد و ضخامت آن ها اطلاع پیدا کرد. در ساخت ورق استیل و لوله های استیل، ترکیبی از آهن، فولاد و تعدادی عناصر دیگر با مقدار های متفاوت به کار رفتهاست. وجود این عناصر نقش مهمی در افزایش مقاومت این محصولات در برابر خوردگی، زنگ زدگی، استحکام و انعطاف پذیری آن ها دارد. لوله های استیل به صورت اجسام استوانه ای شکل هستند که کاربرد زیادی در پروژه های انتقال سیالاتی مثل نفت و آب و خطوط انتقال گاز و همچنین در ساخت و ساز دارند، در این مقاله به طور مختصر و مفید و از طریق ارائه جداول به بررسی مشخصات فنی لوله های استیل شامل ابعاد، وزن، ضخامت و قطر می پردازیم.
مشخصات فنی لوله های استیل چیست؟
ساخت لوله های استنلس استیل طبق استاندارد اینچ کشور ایالات متحده آمریکا انجام می شود. بر اساس استاندارد ASTM و قوانین آلیاژی کشور آمریکا تولید سایز لوله های استیل براساس جدول اینچ و با لحاظ کردن استانداردهای اصلی در سازمان استاندارد آمریکا برای همه تولید کنندگان این محصول در سراسر جهان ضروری است. در ساخت لوله های استیل از آلیاژهای گوناگونی استفاده می شود که باعث تفاوت در مشخصات فنی لوله های استیل شدهاست. ایران بسیاری از این محصولات را از کشورهای چین، کره، هندوستان، آلمان و کشورهای اروپای غربی وارد بازار می کند.
همان طور که بیان شد براساس مقدار عناصر موجود در استیل، لوله های استیل می توانند دارای خواص مکانیکی متفاوتی باشند که تعیین کننده میزان سختی و شکل پذیری آن است.
در ساخت این محصول کمتر از 2 درصد کربن استفادهشده و با افزایش میزان کربن در لوله ها و ورق های استیل سختی و مقاومت آن ها نیز افزایش می یابد؛ در حالی که انعطاف پذیری و شکل پذیری آن ها کاهش پیدا می کند. لوله استیل در گریدهای گوناگون تولید می شود؛ بنابراین مشخصات فنی لوله های استیل در گریدهای مختلف تفاوت دارد.
در جداول موجود در این مقاله می توان استانداردهای مرجع اینچ برای لوله های آلیاژی و فولادی در جهان را مشاهده کرد. (وزن به صورت تقریبی می باشد.)
انواع لوله های استنلس استیل بدون درز و درزدار
لوله های استنلس استیل از آلیاژهای مختلفی ساختهشده و در بازار در اختیار خریداران و صنعتگران قرار می گیرد. بیشتر این لوله ها از دیگر کشورها مثل چین و هند وارد ایران می شوند. همچنین لوله های استنلس استیل یا کالاهای دیگر به صورت سوپر آلیاژها از کشورهای اروپای غربی همچون آلمان، فنلاند، و اسپانیا به ایران واردشده و به مصرف صنعتگران می رسد. لوله های آلیاژی استنلس استیل در انواع درزدار و بدون درز مانیسمان و سیملس وجود دارد که مشخصات فنی لوله های استیل با متریال های مانیسمان دقیقا مطابق جدول استاندارد اینچ است. لوله های استیل با متریال درزدار را می توان از ورق های استنلس استیل کویل وارداتی تولید کرد به همین دلیل تولید آن ها طبق درخواست و سفارش مشتری امکان پذیر است.
یکی از مهم ترین مشخصات فنی لوله های استیل مقاومت بالای آن ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی است به همین دلیل این لوله ها کاربرد و محبوبیت بیشتری نسبت به سایر مقاطع فولادی برای مصرفکنندگان دارند. علت مقاومت زیاد در برابر خوردگی وجود کروم در مواد تشکیل دهنده لوله های استیل است؛ زیرا این عنصر یک لایه اکسید سطحی روی لایه های زیرین ایجاد می کند که موجب حفاظت آن ها از خوردگی می شود. برای مثال آهن دارای 5 درصد کروم است که باعث افزایش مقاومت آن در برابر خوردگیشده و لوله های استیل حاوی 12 درصد کروم هستند که در آن ها خاصیت ضد زنگ ایجاد کرده است. (وزن به صورت تقریبی می باشد.)
مشخصات فنی لوله های استیل 304 و 316
این دو نوع استیل که از معروف ترین مقاطع فولادی در بازار هستند و به صورت ورق و لوله در بازار وجود دارند خواص و مشخصات فنی متفاوتی دارند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
مشخصات فنی لوله استیل نوع 304
آلیاژ استنلس استیل 304 براساس اصلاحاتی مثل افزودن کروم و کاهش کربن صورت گرفته بر روی آلیاژ معروف 302 ساختهمی شود. با کاهش مقدار کربن این استیل ته نشینی کاربید کروم کمشده که تاثیر مستقیمی روی جوش پذیری و مقاومت استیل در مقابل خوردگی مرزدانه ای آن دارد.
لوله های استیل از نوع 304L دارای میزان کربن کمتری هستند و با نام استنلس استیل شناخته می شوند. این آلیاژهای فولادی به دلیل داشتن زمینه و ساختار آستینی دارای خواص غیر مغناطیسی هستند.
مشخصات فنی لوله استیل نوع 316
به دلیل وجود عناصر آلیاژی بالای کروم و نیکل در لوله استیل نوع 316 در صنعت به عنوان ورق ضد اسید شناخته می شود؛ این موضوع از اولین مشخصات فنی لوله های استیل 316 به شمار می رود. ایجاد لایه ای از اکسید کروم بر روی سطح این ورق استیل در اثر مواد اولیه آن از نفوذ عامل های خورنده مثل اسیدهای رقیق به لایه زیرین استیل جلوگیری می کند. لوله های استیل از نوع 316 و 316L طبق استاندارد دین (DIN) کشور آلمان ساختهمی شوند و به ترتیب با اسم لوله استیل 1,4401 و لوله استیل 1.4404 مشخص شدهاند.
آشنایی با فرایند پرداخت لوله های استیل
فرآیند پرداخت لوله های استنلس استیل برای تولیدات ساخت و ساز اهمیت زیادی دارد؛ در پرداخت این لوله ها یک سطح یکنواخت ایجاد می شود که برای تولید مخازن و OEM و در صنایع داروسازی و شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. تولیدکنندگان بسیاری در سراسر ایران انواع لوله های استیل بدون مثل 304 / 304L و 316 / 316L و فولادی های ضد زنگ همچون 304H، 316H، 310S ، 309S تولید و به بازار عرضه می کنند. بسیاری از محصولات مربوط به لوله های استیل در طول های تصادفی 20 اینچ وجود دارند؛ ولی لوله های استیل بدون درز ضدزنگ براساس سفارش مشتری در اندازه های دقیق قابل برش دادن است.
جمع بندی
یکی از مشخصات فنی لوله های استیل ساخت آن ها براساس استانداردهای اینچ است که در واقع استاندارد بین المللی برای تولید لوله استیل محسوب می شود. این استاندارد برای همه صنعتگران و تولیدکنندگان و فعالین حوزه پایپینگ و سیالات ضروری است. همان طور که گفتیم لوله های استنلس استیل از آلیاژهای گوناگونی ساخته می شوند،
از این رو هنگام خرید این محصولات نوع آلیاژ به کار رفته در آن اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به طور مختصر مشخصات فنی لوله های استیل شامل وزن و ابعاد در قالب جدول ارائه گردید.