برای محاسبه وزن میلگرد آجدار و ساده می توان از استانداردهای متنوعی مانند DIN و INSO استفاده کرد. دانستن وزن مخصوص میلگرد در زمان قیمت گذاری، طراحی و اجرا اهمیت دارد؛ همچنین قبل از خرید هر شاخه میلگرد باید وزن آن را بدانیم. قطر میلگرد که در جدول استاندارد میلگرد وجود دارد حدود بین ۶ تا ۳۲ میلی متر است و با افزایش قطر، وزن هر شاخه میلگرد نیز بالا می رود. در این مقاله با نحوه محاسبه وزن میلگرد آجدار آشنا می شویم.
جدول وزن میلگرد چیست؟
مقاطع مختلف فولادی چون تیرآهن، هاش، میلگرد و انواع پروفیل دارای جزئیات ابعادی زیادی هستند که با استفاده از جدول میلگرد می توان ابعاد و وزن استاندارد این مقاطع را به دست آورد. از آنجایی که قیمت بر اساس وزن مشخص می شود، می توان با داشتن ابعاد و محاسبه وزن میلگرد آجدار قیمت آن را تعیین کرد. در جدول میگرد اطلاعات مفیدی شامل قطر میلگرد، سطح مقطع آن، حجم هر شاخه میلگرد و وزن هر متر میلگرد وجود دارد.
استانداردهای محاسبه وزن میلگرد
محاسبه وزن میلگرد در هر کشور مطابق با استانداردهای داخلی آن کشور است؛ برای مثال از استاندارد INSO 3132 برای محاسبه وزن هر شاخه میلگرد در محصولات فولادی ایرانی استفاده می شود. استانداردهای کشور آلمان و روسیه از گذشته کاربرد داشته و بعضی تولیدکنندگان میلگرد طبق این استاندارد محصولات خود را تولید می کردند.
استاندارد روسی
اولین استاندارد تولید میلگرد در ایران براساس استاندارد ملی کشور روسیه به نام (GOST 5781) ایجاد شد و تا مدت ها ساخت میلگرد طبق این استاندارد انجام میشد. در استاندارد روسی میلگردها تا نمره 40 تولید شده و به سه دسته زیر تقسیم می شوند.
مشخصات ظاهری میلگردها
در جدول پایین میلگرد ساده با حرف (س) و میلگرد آجدار با حروف (آج) نشان داده شده اند. به برجستگی هایی که به شکل طولی و عرضی روی سطح میلگرد وجود دارد آج گفته می شود. آج های روی میلگرد در طی فرآیند نورد به وجود می آیند و می توانند بین میلگرد و بتن اصطکاک و چسبندگی بیشتری ایجاد کنند. اعداد درج شده در قسمت علامت مشخصه جدول میزان مقاومت تسلیم میلگرد را بیان می کنند.
مشخصات هندسی میلگردها
در جدول زیر استانداردهای مربوط به اندازه قطر، سطح مقطع، وزن یک متر طول و رواداری آمده است؛ نمره میلگردها طبق این استاندارد از شماره 6 تا 50 تولید می شوند.
مشخصات شیمیایی میلگردها
تولید میلگردها در ایران به دو روش آلیاژی و ترمکس انجام شده و مقاومت میلگرد ترمکس نسبت به میلگرد آلیاژی کمتر است. در جدول زیر اطلاعاتی در مورد ترکیب شیمیایی مذاب ریخته گری میلگردها طبق استاندارد ISIRI 3132 آمده است.
مشخصات مکانی
مشخصات مکانیکی میلگردها
استانداردهای مربوط به ویژگیهای مکانیکی و کششی میلگردها که در محاسبه وزن میلگرد آجدار شامل تنش تسلیم (استحکام تسلیم)، تنش گسیختگی (استحکام کششی) و میزان ازدیاد طول میلگردها در نظرگرفته می شود در جدول زیر آمده است.
نحوه محاسبه وزن میلگرد آجدار
برای ایجاد جدول وزن میلگرد باید با استفاده از فرمول وزن میلگرد را محاسبه کرد؛ برای این کار در مرحله اول مساحت سطح مقطع در طول میلگرد ضرب شده و حجم به دست می آید. در مرحله بعد باید حجم میلگرد برحسب سانتی متر مکعب را در چگالی فولاد با واحد سانتی متر مکعب ضرب نمود. در فولاد ساده کربنی درصد بالایی آهن وجود دارد؛ به همین دلیل چگالی آن با چگالی آهن خالص یکسان لحاظ می شود.
چگالی آهن برابر با ۷/۸ گرم بر سانتیمتر مکعب بوده و محاسبه وزن میلگرد آجدار و ساده استیل نیز با فرمولهایی صورت می گیرد. دقت کنید که وزن مخصوص میلگرد استیل با چگالی (وزن مخصوص) آهن برابر در نظر گرفته می شود. وزن هر شاخه میلگرد به اندازه و طول هر شاخه آن بستگی دارد.
فرمول محاسبه وزن میلگرد
برای محاسبه وزن میلگردها با قطرها و طول های متفاوت میتوان از فرمول زیر استفاده کرد.
با توجه به استاندارد جهانی (DIN) برای ساخت میلگرد وزن هر شاخه میلگرد 12 متری به صورت جدول زیر میباشد.
وزن میلگرد 12 متری | |
اندازه میلگرد (mm) | وزن هر شاخه 12 متری میلگرد (Kg) |
8 | 5 |
10 | 8 |
12 | 11 |
14 | 15 |
16 | 19 |
18 | 24 |
20 | 30 |
22 | 36 |
25 | 47 |
28 | 58 |
32 | 76 |
36 | 96 |
تفاوت وزن مخصوص میلگرد با چگالی چیست؟
برای فهمیدن وزن مخصوص میلگرد باید مفهوم وزن مخصوص و تفاوت آن با چگالی را بدانیم. معمولا چگالی با عدد ثابتی بیان می شود که جرم واحد حجم می باشد؛ در حالی که وزن مخصوص، وزن واحد حجم است. برای محاسبه وزن هر جسمی باید جرم را در شتاب جاذبه ( ۹.۸ که معمولا ۱۰ در نظر میگیرند) ضرب کرد. با توجه به این نکات وزن مخصوص میلگرد همان وزن میلگرد در واحد حجم بستگی به متریال ساخت آن دارد. در ادامه چگالی و وزن مخصوص مقاطع فولادی پرکاربرد در صنعت فولاد را بررسی می کنیم.
- چگالی آهن : ۷/۸۶
- وزن مخصوص آهن: ۷۸/۶
- چگالی استیل: ۷/۸۴
- وزن مخصوص استیل: ۷۸/۴
- چگالی آلومینیوم: ۷/۲
- وزن مخصوص آلومینیوم : ۷۲/۰۰
- چگالی گالوانیزه : ۷.۸۶
- وزن مخصوص گالوانیزه : ۷۸.۶
- چگالی مس : ۸.۹۶
- وزن مخصوص مس : ۸۹.۶
- چگالی برنج : ۳.۱۲
- وزن مخصوص برنج : ۳۱.۲
- چگالی تیتانیوم : ۴.۵۰
- وزن مخصوص تیتانیوم : ۴۵
- چگالی کروم : ۷.۱۵
- وزن مخصوص کروم : ۷۱.۵
- چگالی منگنز : ۷.۲۱
- وزن مخصوص منگنز : ۷۲.۱
- چگالی نیکل : ۸.۹۶
- وزن مخصوص نیکل : ۸۹.۶
- چگالی روی : ۸.۹۰
- وزن مخصوص روی : ۸۹
- چگالی نقره : ۱۰.۴۹
- وزن مخصوص نقره ۱۰۴.۹
- چگالی قلع سفید : ۷.۲۶
- وزن مخصوص قلع سفید : ۷۲.۶
- چگالی قلع خاکستری ۵.۷۶
- وزن مخصوص قلع خاکستری : ۵۷.۶
جمع بندی
محاسبه وزن میلگرد آجدار با استفاده از فرمول بسیار سریع و ساده است؛ علاوه بر این می توان از جدول استاندارد وزن میلگرد نیز استفاده کرد.