عایق کاری لوله های فولادی یکی از ارزانترین و موثرترین اموری است که به منظور کاهش هزینهها و همچنین افزایش راندمان در سیستم لوله کشی و تاسیسات ساختمان انجام میشود. روشهای مختلفی برای عایق کردن لولههای فولادی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان ضمن بالا بردن عمر مفید لولهها در مصرف انرژی نیز به صورت قابل ملاحظهای صرفهجویی کرد.
به طور کلی عایق کاری لولهها با توجه به متریال لوله و همچنین سیستم لوله کشی متفاوت خواهد بود در این مقاله قصد داریم به بررسی چگونگی عایق کردن لولههای فولادی و روشهای مختلفی که برای آن وجود دارد بپردازیم.
هدف از عایق کاری لولههای فولادی
قبل از اینکه روشهای مختلف عایق کاری لوله های فولادی را معرفی کنیم بهتر است ابتدا به بررسی اهداف مختلف این امر بپردازیم.
عایق حرارتی
عایق بودن لولههای فولادی در برابر حرارت یکی از مهمترین اهداف عایق کاری لوله به شمار میآید. بر همین اساس متریال عایقها به گونهای انتخاب شده تا از انتقال گرما به بیرون یا درون لوله و همین طور بالعکس پیشگیری کند.
عایق تشعشعی
عایقهای تشعشعی در سطح خارجی لوله قرار گرفته و از انتقال گرما به داخل لوله جلوگیری میکنند. با توجه به سطح براقی که روی عایقهای فوق وجود دارد امکان بازتاب تشعشعات فراهم خواهد بود.
عایق رطوبتی
عایقهای رطوبتی مانع از جذب رطوبت توسط لولههای فولادی میشوند که از رایجترین مواد برای این منظور میتوان به قیر اشاره کرد که برای لولههای مانیسمان بسیار استفاده میشود.
عایق صدا
آلودگیهای صوتی ناشی از برخورد اجسام با لوله باعثشده تا لولههای فولادی را در برابر صدا نیز عایق نمایند.
بررسی روشهای مختلف برای عایق کاری لوله های فولادی
عایق کاری لوله های فولادی را از نظر فنی می توان به سه بخش کلی درون لوله، بیرون لوله و همچنین عایق کاری اتصالات تقسیم بندی کرد.
عایق کاری لولههای فولادی از قسمت بیرونی
برای عایق کردن لولههای فولادی از بخش بیرونی نیاز به ترکیبات مختلفی است که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
پوشش لوله بیتوسیل
این ماده پلیمری همانند قیر است که عایقی مناسب، ارزان و در دسترس به شمار میآید. فرایند عایق کردن لولههای فولادی با استفاده از این ماده به شکل گرم انجامشده که به افزایش استقامت آنها در برابر خوردگی و زنگ زدگی کمک میکند.
پوشش لوله با بهره گیری از پلی پروپیلن سه لایه
پوششفوق متشکل از سه لایه اپوکسی، چسب و پروپیلن است که عایق مناسبی برای بخش بیرونی لوله محسوب میشود.
پوشش لوله با پلی اتیلن سه لایه
این پوشش نیز همانند نوع قبلی بوده با این تفاوت که در آخرین لایه از پلیمر پلی اتیلن استفاده میشود.
پوشش لوله با بیتومن
این ماده همان قیر پایه است که با استفاده از هوادهی اکسیدشده و مقاومت لوله را در برابر خوردگی افزایش میدهد.
پوشش لوله با راک گارد
این پوشش بر اساس بتن مسلحشده به عایق کاری لوله های فولادی کمک میکند.
پوشش ترکیبی لوله با استفاده از اپوکسی و پلی استر
با استفاده از این روش استقامت لوله فولادی در برابر تابش نور خورشید و اشعه ماورا بنفش آن افزایش مییابد.
عایق کاری لولههای فولادی از قسمت داخلی
در این روش قسمت داخلی لولههای فولادی عایق میشود که این امر به افزایش استحکام لولهها در برابر زنگ زدگی، بهبود سیالیت و کاهش میزان واکنش پذیری سطح لوله کمک میکند. اما مهمترین ترکیباتی که برای عایق کاری بخش داخلی لوله استفاده میشوند عبارتند از:
پوشش اپوکسی
مادهای پلیمری است که با توجه به خواص شیمیایی و مکانیکی مناسب مقاومت لوله را در مقابل خوردگی افزایش میدهد.
پوشش اپوکسی مایع
این ماده به منظور عایق کاری لولههای فولادی که برای مصارف آب شرب استفاده میشوند، کاربرد دارد.
پوشش پودر اپوکسی
این پوشش جهت عایق کاری لولههای گاز و همچنین تیوبهای مورد استفاده در صنایع نفت و گاز استفاده میشود.
پوشش اپوکسی دارای خاصیت ضد الکتریسیته ساکن
پوشش فوق از به وجود آمدن الکتریسیته ساکن بر روی سطوح لولههای فولادی جلوگیری کرده و مانع از اشتعال مواد سوختی در آن میگردد.
عایق کردن اتصالات لوله های فولادی
با توجه به اینکه در هر یک از خطوط لوله میزان بالایی از انشعابات، اتصالات، پمپها، شیرها و.. وجود دارد، لازم است با استفاده از پوششهای مناسبی مانند پودر اپوکسی به عایق کردن آنها نیز پرداخت. با عایق کاری اتصالات لولههای فولادی میتوان سد حرارتی مناسبی را ایجاد کرده و همچنین مقاومت آنها را در برابر خوردگی و زنگ زدگی افزایش داد.
سخن پایانی
عایق کاری لوله های فولادی یکی از امور بسیار مهم و ضروری است که با استفاده از آن میتوان مقاومت لولهها را در برابر عوامل مختلفی از جمله رطوبت، حرارت، صدا، الکتریسیته ساکن و… افزایش داد. این امر ضمن بالا بردن عمر مفید لولهها به صرفه جویی در مصرف انرژی نیز کمک میکند. عایقکاری لولهها از لحاظ فنی به سه بخش کلی درون لوله، بیرون لوله و اتصالات آنها تقسیم بندی میشود که در این مقاله موارد پوششی هر یک از آنها معرفی و مورد بررسی قرار گرفت.