گرید لوله اشاره به گرید جنس و متریال لوله دارد که برای لولههای گوناگون طبق استانداردهای بین المللی مشخص می گردد. با توجه به جنس محصول و با هدف تمایز در اسمگذاری، تعیین خواص شیمیایی و مکانیکی جنسهای مختلف و ترکیب شیمیایی آنها، استانداردها به دسته های مختلفی تقسیم می شوند.
گرید لوله فولادی ASME و ASTM
به دلیل تنوع در فرآیندها و کاربردهای تولید فولاد، گرید فولاد بر اساس استاندارد ساخت به طبقه بندی های مختلفی دسته بندی شدهاند. برای مثال لوله استیل در سراسر جهان طبق استانداردهای انجمن تست آمریکا (ASTM) و انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) در گریدهای مختلفی قرار می گیرند. در این استانداردها مشخصات لوله و درجه بندی آنها برای فولاد کاملا شبیه یکدیگر است.
گرید لوله های فولادی AISI و SAE
در موسسه آهن و فولاد آمریکا (AISI) و انجمن مهندسین خودرو (SAE)برای طبقه بندی لولههای فولادی، نیز سیستم درجه بندی خاصی وجود دارد. در سیستم AISI/SAE فقط به توصیف ترکیب لوله فولادی پرداختهمی شود و هیچ گونه تولید، آزمایش یا پردازش اطلاعاتی صورت نمی گیرد و فقط از اعداد استفاده می شود. به عنوان مثال لوله فولادی 1020 به این معنی است که عدد اول نشان دهنده فولاد کربنی ساده بوده، عدد دوم نشان دهنده اضافه نشدن آلیاژ اضافه می باشد و دو عدد آخر بیان کننده وجود 20 درصد کربن در لوله فولادی است.
گرید لوله فولادی بر اساس استاندارد API
سیستم درجه بندی گرید لوله طبق استاندارد API برای حمل و نقل، ذخیره سازی، ایمنی، لوله مربوط به گاز، نفت و آب و لولههای فولادی مناسب است. تمام لوله های فولادی در صنعت فولاد باید بر اساس استاندارد و گرید لوله API 5L درجه بندی شوند و امکان دارد نیاز به درجه بندی و مشخصات اضافی برای لوله باشد تا از متناسب بودن لوله فولادی با کاربرد مدنظر اطمینان حاصل شود. گرید لوله فولادی طبق استاندارد API 5L در دو نوع PSL1 و PSL2 هستند که به درجههای مختلفی مثل مانند درجه B، X42، X52، X65 طبقه بندی می شوند.
گرید لوله فولادی طبق استاندارد PNS
تا به اینجا در مورد سیستم های درجه بندی (گرید) جهانی صحبت شد، در کنار این استانداردها فیلیپین از استاندارد ملی فیلیپین (PNS)برای گرید بندی لوله فولادی استفاده می کند. با استفاده از (PNS) نهادهای دولتی تضمین می کنند که لوله فولادی ساخت کشور فیلیپین مطابق استانداردهای ISO، IEC، ITU و CODEX Alimentarius است. درجه PNS روی لوله های فولادی از نوع PNS 26 است که نشان دهنده وجود مواد فولادی سیاه و گالوانیزهشده با پوشش روی در لوله بوده و از مشخصات لوله فولادی سیاه درزدار و بدون درز می باشد. همچنین PNS 26 در لوله فولادی مشخص می کند که این لولهها برای استفاده معمولی کاربرد دارند و می توانند مطابق با استاندارد PNS الزامات ایمنی و کیفیت مشخصشده را برآورده کنند.
انواع گرید لوله استیل ضد زنگ
یکی از پرکاربردترین مصالح در صنایع گوناگون، گریدهای استیل ضد زنگ است که در ساخت آنها از جنس فولاد ضد زنگ با ترکیبات مختلفی استفاده شده و باعث ایجاد ویژگی های خاصی در گریدهای لوله می شود.
1.گرید لوله استیل ضد زنگ 304
گرید لوله جنس استیل ضد زنگ 18/8 حداقل دارای کروم 18% و نیکل 8% است که گرید لوله استیل 304 نام دارد. این لوله ها در برابر خوردگی مقاومت بالایی داشته و در صنایع غذایی، پزشکی و فضایی کاربرد دارند. گرید لوله 304 از نوع استیل بگیر قرار داشته و کمی خاصیت مغناطیسی دارد.
2.گرید لوله استیل ضد زنگ 316
گرید لوله استیل 316 از جنس ضدزنگ 18/10 و با حداقل میزان کروم 16% و نیکل 10% ساخته می شود. این گرید لوله در مقابل خوردگی و حرارت زیاد مقاومت و پایداری زیادی داشته و در صنایع شیمیایی، نفت و گاز کاربر دارد.
3.گرید لوله استیل ضد زنگ 430
گرید لوله استیل ضد زنگ حاوی کروم 16% و نیکل 0/7% است و به دلیل داشتن مقاومت زیاد در برابر خوردگی و قابلیت پولیش زیاد در صنایع خودروسازی، تزئیناتی و جواهرسازی استفاده می شود.
4.گرید لوله استیل ضد زنگ 440
گرید لوله 440 از جنس پروفیل ضد زنگ دارای حداقل کروم 18% و نیکل 2% ساخته می شود و در برابر حرارت و خوردگی پایدار است؛ به همین دلیل در صنایع فضایی و هوافضا کاربرد دارد.
نتیجه گیری
فهم درست از انواع گرید لوله و سیستمهای درجه بندی فولاد براساس استانداردهای مختلف می تواند به مشتری کمک کند تا بهترین گرید لوله فولادی و استیل ضد زنگ را متناسب با کاربرد خود انتخاب کند. به طور کلی گرید لوله استیل ضد زنگ به دلیل داشتن ترکیبات گوناگون می توانند در صنایع مختلفی شامل صنایع غذایی، شیمیایی، خودروسازی، نفت و گاز، تزییناتی و جواهرسازی استفاده شوند.